Το Λεξικό της κοινής νεοελληνικής ή Λεξικό Τριανταφυλλίδη είναι από τα κορυφαία λεξικά της νέας ελληνικής γλώσσας. Εδώ και λίγα χρόνια διατίθεται και σε ψηφιακή μορφή, δωρεάν προσβάσιμο στην ιστοσελίδα του Ηλεκτρονικού Κόμβου, όταν έτσι ένα από τα δύο καλά νεοελληνικά λεξικά για ηλ. υπολογιστή (μαζί με το Μείζον Ελληνικό Λεξικό). Για όσους χρησιμοποιούν λειτουργικό σύστημα Linux ή MacOS ήταν και παραμένει η μοναδική ποιοτική λύση, αφού η διαδικτυακή υλοποίησή του είναι συμβατή με όλα τα ΛΣ, αρκεί να έχουμε σύνδεση στο ίντερνετ.
Κάτι που μου έλειπε από στην πρώτη διαδικτυακή έκδοση του Τριανταφυλλίδη ήταν η δυνατότητα να ενσωματώσω την αναζήτησή του στον Mozilla Firefox, όπως κάνω με σάιτ που χρησιμοποιώ συχνά, π.χ. το Google. Πρόσφατα παρουσιάστηκε μια δεύτερη διαδικτυακή υλοποίηση που προσφέρει καί αυτή τη δυνατότητα.
Με την ευκαιρία, συναρμολόγησα ένα απλό πρόσθετο που με δυο κλικ ενσωματώνει την αναζήτηση του Λεξικού Τριανταφυλλίδη στον Firefox και στον Internet Explorer 7/8. Το παρουσιάζω μαζί με δύο ακόμη τρόπους να χρησιμοποιούμε απλά και εύκολα αυτό το ωραίο λεξικό.
Ρίξτε μια ματιά και στους τρεις τρόπους, να δείτε ποιος σας βολεύει περισσότερο. Προσωπικά τους χρησιμοποιώ και τους τρεις, ανάλογα με την περίσταση.
Τρόπος 1ος: με δυο κλικ
Για Firefox 2/3, Internet Explorer 7/8, Camino 1.6
Λεξικό Τριανταφυλλίδη: Κάντε κλικ για εγκατάσταση!
Αν θέλετε να επιθεωρήσετε το πρόσθετο πριν την εγκατάσταση, ιδού: https://op111.net/u/triantafyllides.xml (Δεν πρόκειται για πρόγραμμα. Μια απλή περιγραφή δέκα αράδων είναι, φτιαγμένη βάσει της προδιαγραφής OpenSearch.)
Μόλις κάνετε κλικ, θα ερωτηθείτε αν θέλετε να ενεργοποιηθεί η νέα μηχανή αναζήτησης. Αν πείτε ναι, είστε έτοιμοι: πληκτρολογήστε μια λέξη στο κουτάκι της αναζήτησης και χτυπήστε Έντερ. Διαφορετικά θα πρέπει να επιλέξετε πρώτα τη νέα μηχανή, όπως στην παρακάτω εικόνα, όπου η επιλογή είναι το Google, το δε Λεξικό Τριανταφυλλίδη, που μόλις το εγκατέστησα, βρίσκεται κάτω-κάτω:
Όποτε θέλετε να δείτε μια λέξη, βάλτε τον δρομέα στο κουτάκι (στον Firefox γίνεται στα γρήγορα με Ctrl+K), γράψτε τη λέξη και χτυπήστε Έντερ. Πιο απλά δεν γίνεται!
Τρόπος 2ος: με όρους-κλειδιά
Για Firefox, Opera, Safari (για Safari, βλ. παρακάτω τί χρειάζεται)
Ο δεύτερος τρόπος αξιοποιεί τα «keywords» («όρους-κλειδιά») του Firefox. Είναι μια βολική λύση που δουλεύει σχεδόν σε όλες τις μηχανές αναζήτησης, όχι μόνο στου Τριανταφυλλίδη. Η κύρια διαφορά εδώ είναι ότι δεν γράφουμε τις λέξεις στο κουτάκι της αναζήτησης αλλά στην γραμμή διευθύνσεων, αφού πρώτα γράψουμε ένα πρόθεμα της επιλογής μας, δηλ. τον όρο-κλειδί.
Πώς φτιάχνουμε ένα «keyword» για το Λεξικό Τριανταφυλλίδη στον Firefox…
Πάμε στη σελίδα του λεξικού:
http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/index.html
… κάνουμε δεξί κλικ μέσα στη φόρμα της αναζήτησης:
… από το μενού που προβάλλει διαλέγουμε Προσθέστε λέξη-κλειδί για την αναζήτηση… (στα αγγλικά: Add a Keyword for this Search…) και εμφανίζεται αυτό:
Ονομάζουμε τον νέο σελιδοδείκτη, ορίζουμε ένα βολικό keyword (για τον Τριανταφυλλίδη, ας πούμε, τρι ή σκέτο τ) και αποθηκεύουμε τον σελιδοδείκτη. (Εδώ τον ρίχνω σ’ έναν φάκελο που βάζω τους έξυπνους σελιδοδείκτες-keywords, αλλά δεν έχει σημασία πού θα βρίσκεται: από παντού την ίδια δουλειά κάνει.)
Είμαστε έτοιμοι! Για να δούμε μια λέξη, γράφουμε στη γραμμή διευθύνσεων τον όρο-κλειδί, έπειτα ένα διάστημα, τη λέξη και Έντερ. Π.χ., για να δούμε το «παρεμπιπτόντως», γράφουμε τρι παρεμπιπτόντως και χτυπάμε Έντερ.
Ο «όροι-κλειδιά» βολεύουν ιδιαίτερα αν χρησιμοποιούμε πολλές μηχανές αναζήτησης, αφού δεν χρειάζεται να αλλάζουμε συνέχεια στο κουτάκι της αναζήτησης: απλά πάμε στη γραμμή διευθύνσεων (γίνεται στα γρήγορα με Ctrl+L) και γράφουμε αυτό που θέλουμε μαζί με το πρόθεμα που έχουμε ορίσει. Π.χ., g για Google, y για Yahoo!, τρι ή τ για τον Τριανταφυλλίδη και πάει λέγοντας.
Τρόπος 3ος: το μενού του δεξιού κλικ
Για Firefox μόνο
Ο 3ος τρόπος βολεύει ιδιαίτερα για να κοιτάζουμε λέξεις όταν διαβάζουμε στο ίντερνετ. Τί χρειάζεται:
- Το πρόσθετο του 1ου τρόπου.
- Μία ωραία επέκταση του Firefox, το Context Search. Το Context Search επιτρέπει να σημαδεύουμε λέξεις ή φράσεις στον Firefox και να τις κοιτάζουμε στα γρήγορα σε μία από τις μηχανές αναζήτησης που έχουμε εγκατεστημένες.
Για την εγκατάσταση του Context Search, πηγαίνουμε εδώ:
https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/240/
… και πατάμε Add to Firefox (Προσθήκη στον Firefox). Ο Firefox θα ρωτήσει αν επιτρέπουμε την εγκατάσταση. Λέμε ναι, κάνουμε επανεκκίνηση τον Firefox για να ενεργοποιηθεί η επέκταση και είμαστε έτοιμοι.
Πώς χρησιμοποιούμε το Context Search:
- Σημαδεύουμε μια λέξη (ή φράση) στη σελίδα που είμαστε
- Κάνουμε δεξί κλικ για να εμφανιστεί το μενού
- Από το Search for … επιλέγουμε τη μηχανή αναζήτησης που θέλουμε
- Ανοίγει αυτόματα μια νέα καρτέλα (tab) με το αποτέλεσμα της αναζήτησης!
Δυο λόγια για προγράμματα εκτός Firefox
Ο Firefox είναι ξεχωριστό πρόγραμμα: την ευελιξία του και την επεκτασιμότητά του δεν τα βρίσκουμε παντού. Ωστόσο, σχεδόν σε όλα τα άλλα πρόγραμματα πλοήγησης γίνεται να ενσωματώσουμε την αναζήτηση του Τριανταφυλλίδη με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Πώς έχει η κατάσταση:
- Camino
- Υποστηρίζει την 1η μέθοδο, οπότε ξεμπερδεύουμε με δυο κλικ. Υποστηρίζει και την 2η (λέξεις-κλειδιά) αλλά θέλει λίγη δουλειά με το χέρι (βλ. συνδέσμους στο τέλος).
- Internet Explorer 7 & 8
- Υποστηρίζει τον 1o τρόπο. Η εγκατάσταση γίνεται όπως στον Firefox. Η έκδ. 6 δεν υποστηρίζει τίποτα. Αναβαθμίστε στην έκδ. 7/8 ή, καλύτερα, βάλτε Firefox! http://www.mozilla.com/firefox/all.html
- Konqueror 3
- Απ’ όσο ξέρω, δεν υποστηρίζει τον 1ο τρόπο. Υποστηρίζει τον 2ο, τις λέξεις-κλειδιά, αλλά θέλει λίγη δουλειά με το χέρι.
- Opera
- Δεν υποστηρίζει ακόμα (έκδ. 9.51) τον 1ο τρόπο. Υποστηρίζει τον 2ο, τις λέξεις-κλειδιά: τις ορίζουμε όπως στον Firefox. (Τον τρίτο τρόπο δεν ξέρω αν τον υποστηρίζει.)
- Safari
- Δεν υποστηρίζει τίποτα. Υπάρχουν ωστόσο πρόσθετα που επιτρέπουν να χρησιμοποιούμε λέξεις-κλειδιά καί στον Σαφάρι. Ένα καλό και δωρεάν είναι το Keywurl: http://purefiction.net/keywurl/
Δυο λόγια για τη χρήση του λεξικού
Στην ιστοσελίδα του λεξικού Τριανταφυλλίδη έχει αναλυτική βοήθεια, χρήσιμη αν ενδιαφερόμαστε για σύνθετες αναζητήσεις. Εδώ λοιπόν θα περιοριστώ σε 4 σύντομες παρατηρήσεις:
- Δεν έχει σημασία αν γράφουμε πεζά ή κεφαλαία ή αν βάζουμε σωστά τόνους ή διαλυτικά. Για να δούμε, π.χ., τί σημαίνει φαΐ, μπορούμε να γράψουμε απλά φαι.
- Επιτρέπεται η χρήση μπαλαντέρ (αστερίσκων), καί από τη φόρμα της σελίδας καί με τους δύο πρώτους τρόπους. Π.χ., αν δώσουμε *πόθε*, βγαίνει το «απόθεμα», η «τοποθεσία», η «υπόθεση», το «πόθεν έσχες» και πάει λέγοντας. Πρόκειται για πολύ χρήσιμη δυνατότητα σε κάποιες περιπτώσεις.
- Στην αναζήτηση με τους δύο πρώτους τρόπους απουσιάζει μια ωραία ευκολία που προσφέρει η ιστοσελίδα, οι υποδείξεις. (Τεχνικά, η προβολή υποδείξεων είναι δυνατή στον 1ο τρόπο, αρκεί να συνεργάζεται η ιστοσελίδα. Για την ώρα δεν το έχω κοιτάξει.)
- Μια άλλη ωραία ευκολία που προσφέρει η σελίδα του Λεξικού Τριανταφυλλίδη είναι το καλάθι λέξεων, όπου μπορούμε να ρίχνουμε λήμματα ώστε, π.χ., να τα δούμε μετά όλα μαζί ή να τα εκτυπώσουμε.
Αυτά τα λίγα για το ωραίο Λεξικό Τριανταφυλλίδη! Για σχόλια, υποδείξεις, απορίες ή οτιδήποτε άλλο, μη διστάσετε να αφήσετε ένα σχόλιο ή να στείλετε μήνυμα από την σελίδα επικοινωνίας.
Σύνδεσμοι
- greek-language.gr
- Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
- greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides
- Το Λεξικό της κοινής νεοελληνικής (Λεξικό Τριανταφυλλίδη) στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
- komvos.edu.gr/dictionaries/dictonline/DictOnLineTri.htm
- Η έτερη online υλοποίηση του Λεξικού Τριανταφυλλίδη. Εδώ δεν είναι εύκολο να ενσωματώσουμε την αναζήτηση στον Firefox ή σε άλλους πλοηγούς
- mozilla.com/firefox
- Firefox: το καλύτερο πρόγραμμα για σερφάρισμα!
- addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/240
- Η επέκταση Context Search, για να χρησιμοποιούμε τον 3ο τρόπο στον Firefox
- opera.com
- Όπερα
- purefiction.net/keywurl
- Keywurl: δωρεάν πρόσθετο για λέξεις-κλειδιά στον Σαφάρι
- caminobrowser.org/documentation/bookmarks
- Κάτω-κάτω στη σελίδα εξηγεί πώς προσθέτουμε λέξεις-κλειδιά στον Camino
- opensearch.org
- Η προδιαγραφή βάσει της οποίας έφτιαξα το πρόσθετο για το Λεξικό Τριανταφυλλίδη. Προς το παρόν (Αυγουστος 2008) το OpenSearch υποστηρίζεται από τον Firefox (έκδ. 2 και πάνω), τον Internet Explorer (έκδ. 7 και πάνω) και τον Camino (έκδ. 1.6 και πάνω)
Σημειώσεις
Το εικονίδιο του προσθέτου το έφτιαξα (το έκοψα, για την ακρίβεια) από το λογότυπο του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, αυθαιρέτως. Ελπίζω να μην έχουν αντίρρηση οι καλοί άνθρωποι του ΚΕΓ. :-)
Οι εικόνες είναι από Firefox 3.0.1 σε Λίνουξ (Ubuntu 8.04.1).